متخصص نفرولوژی کیست و معنی نفرولوژی چیست؟
متخصص نفرولوژی یا نفرولوژیست پزشکی است که در زمینه بیماری های مربوط به کلیه و مجاری ادراری و درمان آنها تخصص دارد. واژه نفرولوژیست از عبارت یونانی “نفرو” می آید که به معنی “کلیه” است و “لوژی” به معنی کسی است که در مورد چیزی تخصص دارد.
نفرولوژی (Nephrology) رشته ای فوق تخصصی است که پزشکان متخصص داخلی (برای فوق تخصص کلیه و فشار خون بزرگسالان) و متخصص اطفال (برای فوق تخصص کلیه ون فشار خون کودکان) به طور خاص بر روی بیماری های مربوط به کلیه متمرکز میشوند
نفرولوژیست را دکتر کلیه و یا متخصص کلیه و مجاری ادراری نیز می گویند. فوق تخصص نفرولوژی قبل از اینکه به صورت ویژه بر روی کلیه و مجاری ادراری متمرکز شود، متخصص داخلی (internal medicine specialist) بوده است.
به همین دلیل است که بیماران بیشتر نفرولوژیست را با عنوان دکتر کلیه می شناسند.
اصطلاح “پزشک پزشکان” در مورد متخصص داخلی رایج است. دلیل آن هم این است که همه پزشکان گاهی برای مداوای برخی بیماران نیاز به مشاوره گرفتن از آنها دارند چرا که وضعیت بیمار برخی اوقات آنقدر پیچیده میشود که لازم است با درخواست پزشک معالج، متخصص داخلی به کمک آنها بیاید.
تخصص طب داخلی طیف وسیعی از شرایطی که بر اندام های داخلی بدن نظیر قلب، ریه ها، کبد و دستگاه گوارش، کلیه ها و مجاری ادراری، مغز، ستون فقرات، اعصاب، ماهیچه ها و مفاصل تاثیر می گذراد را پوشش می دهد.
اگر چه برخی از بیماری ها به طور خاص بر اندام های خاص تاثیر می گذارد، اکثر بیماری های شایع – آترواسکلروزیس، دیابت، فشار خون بالا و سرطان ممکن است بر بسیاری از اعضای داخلی بدن تاثیر بگذارد.
بنابراین لازم است تا پزشکی باشد تا بتواند بیماری هایی که اختلالات مزمن و متعددی دارند را تشخیص داده و مدیریت کند. متخصص داخلی باید به تشخیص و مدیریت طیف وسیعی از بیماری ها تسلط داشته باشد.
معنی کلمه نفرولوژی چیست؟
در یونانی (Nephros) به معنای کلیه است و پسوند -logy هم به معنای علم یا دانش است. بنابراین نفرولوژی در لغت به معنای علم کلیه است
دکتر نفرولوژی بزرگسالان
نفرولوژی بزرگسالان رشته فوق تخصصی از تخصص داخلی است که به درمان و مراقبت از بیماران کلیوی می‌پردازد. متخصصین داخلی برای پیشگیری، تشخیص، درمان و یا مراقبت رنج وسیعی از بیماری‌هایی که اعضای داخلی بدن را درگیر می‌کند تخصص دارند. بیماران فشار خونی، دیابتی و بیماران قلبی و ریوی بخشی از این بیماران است که هر روزه برای درمان به متخصص داخلی مراجعه می‌کنند. دکتر نفرولوژی علاوه بر اینکه بیماران قلبی و عروقی و دیابتی را به خوبی می‌شناسد در حوزه درمان و مراقبت بیماریهای کلیوی و فشار خون به صورت ویژه تخصص دارد که بیمارن کلیویُ فشار خونی و سنگ کلیه به همراه بیمارانی که دچار عفونت مجاری ادرار میشوند بیشتر بیماران آنها را تشکیل می‌دهند. بیمارانی که دچار دیابت میشوند حتما بعد از مدتی باید تحت نظر نفرولوژیست هم باشند چرا که دیابت بر عملکرد کلیه تاثیر منفی می‌گذارد و اگر مراقبت نشود فشار خون بالا هم سراغ آنها می‌آید.
دکتر نفرولوژی کودکان
اگر نوزاد و یا کودکان دچار بیماری کلیه و یا مجاری ادرار شد لازم است که به دکتر نفرولوژی کودکان مراجعه کند. فشار خون بالا، سنگ کلیه هم برای کودکان محتمل است که در این صورت باید برای درمان و یا کنترل آن به نفرولوژیست کودکان مراجعه کرد. نفرولوژیست کودکان هم همانند نفرولوژیست بزرگسالان معمولا خدمات زیر را در جهت درمان و یا کنترل بیماریهای کلیوی در اطفال انجام می دهد.
- دیالیز
- پیوند کلیه
- بیوپسی کلیه
- تفسیر نتایج آزمایش خون و ادرار مرتبط با بیماری کلیوی در کودکان
- سی تی اسکن کلیه
- بررسی فشار خون و کنترل آن در کودکان
لیست برخی از بیماری های مربوط به نفرولوژی
برخی از بیماری هایی که توسط فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری (نفرولوژیست) درمان میشوند و در تخصص آنهاست در لیست زیر آمده است.
- بیماری مزمن کلیه CKD
- نارسایی کلیه
- نارسایی حاد کلیه
- بیماری کلیوی پلی کیستیک PKD
- سنگ کلیه
- فشارخون بالا
- پیوند کلیه
- دیالیز
- کیست ساده کلیه
- عفونت مجاری ادراری
- عفونت کلیه (پیلونفریت)
- بیماری کلیوی دیابتی
- هماچوری یا وجود خون در ادرار
- نفروپاتی IgA
- اختلالات مایع و الکترولیتی
- بیماریهای گلومرولی
- بیماریهای توموگرافی
- پروتئینوری (پروتئین در ادرار)
نفرولوژی کودکان (کلیه اطفال)
اگر کودک شما بیماری کلیوی و یا مثانه و مجاری ادراری داشت و یا دچار فشار خون بالا بود لازم است که به نفرولوژی کودکان مراجعه کند.
بنابراین هر اختلالی که در کلیه و مجاری ادراری کودکتان مشاهده کردید به دنبال نفرولوژیست کودکان باشید. مثلا اگر کودک شما به صورت ارثی بیماری کلیوی داشته باشد و یا مجاری ادراری او دچار عفونت شده باشد و در ادرار کودکتان خون مشاهده می کنید نفرولوژیست کودکان به شما کمک می کند.
نفرولوژی و فشار خون بالا (Hypertension)
فشار خون بالا یکی از بیماری هایی است که کنترل آن بسیار مهم است چرا که در صورتی که کنترل نشود می تواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی و بسیاری مشکلات دیگر شود. فشار خون بالا و دیابت دو عامل اصلی در ابتلا به بیماری های کلیوی هستند.
فشار خون بالا توسط متخصص داخلی میتواند کنترل شود اما در شرایطی که درمان بیمار مبتلا به فشار خون بالا پیچیده شد لازم است که به متخصص فشار خون مراجعه شود. فشار خون بالا در تخصص دکتر کلیه است. البته اگر مشکل ناشی از بیمار قلبی است لازم است که دکتر قلب مراجعه کنید.
در کنترل فشار خون بالا تغذیه و تغییر سبک زندگی مهم است. بنابراین به توصیه های پزشک خود در این خصوص توجه کنید. در حالت کلی به توصیه های زیر توجه کنید.
- رژیم غذایی سالم تر با نمک کمتر مصرف کنید. به عنوان مثال رژیم غذایی DASH را دنبال کنید.
- به صورت منظم ورزش کنید.
- سیگار نکشید.
- مشروبات الکلی مصرف نکنید.
- از اضافه وزن خود جلوگیری کنید.
- در صورتی که فشار خون بالا دارید به توصیه های پزشک خود توجه کنید.
برای سنگ کلیه به نفرولوژیست مراجعه کنیم یا ارولوژیست
برای این که به این سوال پاسخ دهیم لازم است به صورت ساده تفاوت نفرولوژیست و ارولوژیست را بدانیم. ارولوژیست جراح است و نفرولوژیست متخصص داخلی است؛ یعنی در درمان اعضای داخلی بدن تخصص دارد و با انواع بیماران فشارخونی و دیابتی و قلبی و عروقی و غیره آشنایی دارد. بنابراین اگر برای درمان سنگ کلیه نیاز به جراحی نبود بیماران به نفرولوژیست مراجعه می‌کنند و نفرولوژیست با رژیم غذایی مناسب و درمان دارویی مشکل سنگ کلیه را بر طرف می‌کند. اما اگر نفرولوژیست تشخیص داد که سنگ کلیه بزرگ است و به خودی خود با درمان دارویی از مجاری ادراری عبور نمی‌کند (و یا به دلایل پزشکی دیگر) در آن صورت نیاز به جراحی خواهد بود.
تاریخچه نفرولوژی
ریچارد برایت (Richard Bright) و پیر ری (Pierre Rayer) بنیانگذاران رشته نفرولوژی به شکل فعلی آن بودند اما از نام دیگری برای آن استفاده می‌کردند (معمولا طب کلیه). واژه نفرولوژی حدودا در سال ۱۹۶۰ استفاده شد.
تشخیص اولیه بیماری کلیوی به صورت مستقل توسط ریچارد برایت در سال ۱۸۲۷ گزارش شده است. پس از آن برای حدود ۱۰۰ سال از اصطلاح بیماری برایت برای اشاره به بیماری کلیوی استفاده می‌شد. یافته‌های ایشان باعث شد که استفاده از آزمایش میزان پروتئین در ادرار به عنوان یکی از اولین آزمایش‌های تشخیصی در پزشکی به صورت گسترده استفاده شود.
بهترین دکتر نفرولوژی (فوق تخصص کلیه و فشار خون) در تهران
مسلما بهترین پزشکی است که در زمینه علمی تخصص کافی داشته باشد و در بهترین دانشگاه‌های ایران و دنیا مشغول به کار و تدریس باشد. علاوه بر این بهترین نفرولوژیست کسی است که بیمار به راحتی بتواند در مورد بیماری خود با اون صحبت کند و وقت کافی برای تشخیص و درمان بیمار بگذارد. در مجموع و با در نظر گرفتن همه این موارد بهترین نفرولوژیست در تهران معنی پیدا می‌کند
