نشانه های آسیب حاد کلیه و راه های درمان آن
آسیب حاد کلیه (AKI) یک نارسایی ناگهانی کلیه و یا آسیبی به کلیه است که طی چند ساعت یا چند روز اتفاق می افتد. آسیب حاد کلیه سبب تجمع مواد زائد در خون شده و باعث می شود که کلیه های شما نتوانند تعادل مناسبی از مایعات در بدن ایجاد کنند.
آسیب حاد کلیه همچنین می تواند بر سایر اعضا مانند مغز، قلب و ریه ها تاثیر بگذارد. آسیب حاد كلیه در بیمارانی كه در بیمارستان، در بخش مراقبت های ویژه هستند، به ویژه در افراد مسن شایع است.
علائم و نشانه های آسیب حاد کلیه
علائم و نشانه های آسیب کلیه حاد می تواند بسته به علت متفاوت باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ادرار کم
- تورم در پاها، مچ پا و اطراف چشم
- خستگی و بی حالی
- تنگی نفس
- گیجی
- حالت تهوع
- تشنج یا کُما در موارد شدید
- درد قفسه سینه و احساس فشار در قفسه سینه
در برخی موارد، AKI هیچ علامتی را نشان نمی دهد و فقط از طریق سایر آزمایشاتی که توسط پزشک شما انجام می شود تشخیص داده می شود.
علت آسیب حاد کلیه
آسیب حاد کلیه دلایل زیادی دارد. برخی از آن ها به صورت زیر است.
# کاهش جریان خون
برخی بیماری ها و شرایط می توانند جریان خون شما را به کلیه ها کاهش دهند و باعث ایجاد علائم AKI شوند.
این بیماری ها و شرایط عبارتند از:
۱) فشار خون پایین یا شوک
۲) از دست دادن خون یا مایع (مانند خونریزی، اسهال شدید)
۳) حمله قلبی، نارسایی قلبی و سایر شرایطی که موجب کاهش عملکرد قلب می شود
۴) از کار افتادن ارگان های بدن (مثلا قلب، کبد)
۵) استفاده بیش از حد از داروهای مسکن “NSAIDs مثل ibuprofen و naproxen.
۶) واکنش های شدید آلرژیک ( واکنش شدید بدن به حساسیت شدید به موادی نظیر بادام زمینی)
۷) سوختگی
۸) تصادف و آسیب دیدگی شدید
۹) جراحی بزرگ
# آسیب مستقیم به کلیه
بعضی از بیماری ها و شرایط می توانند کلیه شما را آسیب برسانند و منجر به آسیب حاد کلیه شوند. بعضی از نمونه ها عبارتند از:
۱) یک نوع عفونت شدید و کشنده به نام “سپسیس”
۲) یک نوع سرطان به نام “مولتیپل میلوما”
۳) یک بیماری نادر است که موجب التهاب و زخم شدن عروق خونی شما می شود (به نام “واسکولیت”)
۴) واکنش آلرژیک به انواع خاصی از داروها (به نام نفریت بینابینی)
۵) گروهی از بیماری ها (به نام “اسکلرودرمی”)
۶) شرایطی که موجب التهاب یا آسیب به لوله های کلیه، رگ های خونی کوچک در کلیه ها یا واحدهای فیلتر کردن کلیه ها می شوند.
# انسداد دستگاه ادراری
در بعضی از افراد، شرایط یا بیماری ها می توانند از عبور ادرار از بدن جلوگیری کنند و می توانند به AKI آسیب حاد کلیه یا منجر شوند.
انسداد می تواند ناشی از:
۱) سرطان مثانه، پروستات، و یا گردن رحم
۲) پروستات بزرگ
۳) برخی مشکلات سیستم عصبی که بر مثانه و ادرار تأثیر می گذارد
۴) سنگ کلیه
۵) لخته های خون در دستگاه ادراری
برای تشخیص آسیب کلیه حاد چه آزمایش هایی انجام می شود؟
بسته به علت آسیب کلیه حاد شما، پزشک شما در صورت شک به آسیب حاد کلیه آزمایش های مختلف را انجام خواهد داد. مهم است که AKI سریعا تشخیص داده شود چرا که ممکن است منجر به بیماری مزمن کلیه یا حتی نارسایی کلیه شود. همچنین این موضوع ممکن است به بیماری قلبی یا مرگ منجر شود.
آزمایش های زیر ممکن است انجام شود:
- اندازه گیری ادرار خروجی: پرستار و یا پزشک شما هر روز خروجی ادرار
- آزمایش ادرار
- آزمایش خون: آزمایش خون برای پیدا کردن سطوح کراتینین، فسفر نیتروژن اوره و پتاسیم باید علاوه بر آزمایش خون برای پروتئین به منظور بررسی عملکرد کلیه انجام شود.
- GFR: آزمایش خون نیز برای پیدا کردن GFR برای تخمین عملکرد کلیه کمک خواهد کرد
- آزمایش های تصویربرداری: تست های تصویربرداری، مانند سونوگرافی، ممکن است به پزشک شما کمک کند تا کلیه های شما را بررسی کند.
- بیوپسی کلیه: در برخی موارد، پزشک شما قطعه کوچکی از کلیه شما را با یک سوزن مخصوص برمی دارد و با میکروسکوپ بررسی می کند.
درمان آسیب حاد کلیه
درمان آسیب حاد کلیه معمولا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. اکثر افراد مبتلا به آسیب حاد کلیه به دلایل دیگر در بیمارستان هستند. مدت زمان بستری بستگی به علت AKI و سرعت بازگشت عملکر کلیه ها دارد. در موارد جدی تر، دیالیز ممکن است برای کمک به جایگزینی عملکرد کلیه تا زمان بهبود کلیه مورد نیاز باشد. هدف اصلی پزشک شما این است که آنچه باعث آسیب کلیه شده است را درمان کند. پزشک شما برای درمان علائم و عوارض تا زمانی که کلیه ها بهبود یابند کار خواهند کرد.
پس از نارسایی حاد کلیه، شانس شما برای سایر مشکلات سلامتی (مانند بیماری کلیه، سکته مغزی، بیماری قلبی) بالاتر است و یا دوباره ممکن است در آینده با احتمال بیشتری دچار نارسایی حاد کلیه شوید. شانس ابتلا به بیماری کلیوی و نارسایی کلیه بعد از هر بار اتفاق، افزایش می یابد. بنابراین باید تحت نظر پزشک باشید.
