چرا باید از کلیه خود مراقبت کنیم؟
یکی از اعضای بدن که تاثیر زیادی بر عملکرد مناسب بدن دارد، کلیه است. اگر عملکرد کلیه های ما مناسب نباشد کمترین تاثیرات آن، کم خونی و فشار خون بالا است. لذا مراقبت از کلیه الزامی است.
کلیه هورمون هایی تولید می کند که در تنظیم فشار خون، ساخت گلوبول قرمز و استحکام استخوان ها نقش دارند. بنابراین لازم است از این عضو لوبیایی شکل خود به خوبی مراقبت کنیم.
وقتی کلیه کار خود را به درستی انجام ندهد چه اتفاقی می افتد؟
اگر مراقبت از کلیه به درستی انجام نشود ممکن است به نارسایی حاد کلیه یا AKD دچار شوید. به این معنی که کلیه شما ناگهان از کار می افتد. این بیماری اگر به خوبی درمان نشود به صورت بالقوه کشنده است. البته به طور کلی نارسایی حاد کلیه شایع نیست. بیماری شایع تر (یک نفر از ۱۰ نفر مبتلا به این بیماری هستند.) نارسایی مزمن کلیه یا CKD است که به تدریج در طی ماهها یا سالها اتفاق میافتد.
آیا من در معرض خطر هستم؟
هر چه سن شما بیشتر باشد، بیشتر احتمال دارد که کلیه شما تحت تاثیر قرار بگیرد. دیابت و فشار خون بالا همچنین خطر ابتلا به نارسایی مزمن کلیه یا CKD را افزایش می دهد. به همین دلیل است که اگر سن شما بالا باشد و فشار خون و دیابت داشته باشید، فوق تخصص کلیه (نفرولوژیست) از شما می خواهد برای نظارت بر عملکرد کلیه و فشار خون مرتب ویزیت شوید.
چرا کنترل عملکرد کلیه و فشار خون مهم است؟
علاوه بر دلایل دیگر، نارسایی مزمن کلیه می تواند فشار خون شما بالا ببرد. فشار خون بالا می تواند خطر سکته قلبی و مغزی را به مراتب افزایش دهد. به همین دلیل اگر شما مبتلا به نارسایی مزمن کلیه هستید و یا فشار خون بالایی دارید، متخصص کلیه (نفرولوژیست) شما فشار خونتان را با دارو کنترل می کند و از شما می خواهد که تحت نظر ایشان باشید.
اگر نارسایی مزمن کلیه کنترل نشود و یا به هر دلیل دیگری پیشرفت کند ممکن است کاملا کلیه شما را از کار بیندازد. خوشبختانه برای اکثر افراد مبتلا به نارسایی مزمن کلیه، کنترل دقیق فشار خون و تجویز داروهای پیشگیرانه خاص توسط نفرولوژیست، می تواند این پیشرفت را به اندازه کافی کنترل کند تا کلیه های شما به مدت طولانی کار خود را به خوبی انجام دهند.
زندگی با تنها یک کلیه
بعضی از انسان ها تنها با یک کلیه متولد می شوند و برخی دیگر هم به دلیل انسداد، تصادف، آسیب دیدن و یا تومور یک کلیه خود را از دست می دهند. این افراد می توانند به راحتی با یک کلیه زندگی کنند و زندگی سالمی را تجربه کنند. اما لازم است که از تنها کلیه خود به خوبی مراقبت کنید و اقدامات بیشتری برای مراقبت از کلیه خود داشته باشید.
۱) اجتناب از آسیب دیدگی
برای مراقبت از کلیه بعضی از ورزش ها مانند هنرهای رزمی باعث افزایش خطر آسیب دیدگی کلیه شما می شود. از این ورزش ها اجتناب کنید.
۲) مصرف مایعات بیشتر در رژیم غذایی
برای مراقبت از کلیه روزانه حداقل یک تا یک و نیم لیتر مایعات مصرف کنید. از نوشیدن مشروبات الکلی اجتناب کنید. کمبود مایعات در بدن شما می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
۳) بررسی منظم عملکرد کلیه
به طور منظم با انجام آزمایش خون و ادرار از عملکرد صحیح کلیه خود اطمینان داشته باشید. اگر فشار خون بالایی دارید، تحت نظر متخصص کلیه (نفرولوژیست) فشار خون خود را کنترل کنید.
علائم از کار افتادن کلیه ها
متاسفانه معمولا بیماری کلیه در مراحل اولیه علامتی ندارد. اگر این بیماری در اوایل شکل گیری تشخیص داده شود، می توان از سرعت رشد آن کاست و یا حتی آن را درمان کرد. اما می توان از طریق آزمایش آن را تشخیص داد. دو آزمایش ساده ACR و GFR ابزاری برای تشخیص بیماری کلیوی است. اصولا ۵ مرحله برای بیماری کلیوی متصور است. با آزمایش خون و ادرار ACR و GFR به دست می آید.
راهکارهایی برای مراقبت از کلیه
بیماری کلیه، قاتل خاموش است و می تواند کیفیت زندگی شما را به شدت پایین بیاورد. برای مراقبت از کلیه خود به ۸ اصل طلایی توجه کنید.
همیشه و در همه حال فعال باشید، ورزش کنید و به تناسب اندام خود اهمیت بدهید.
- به طور منظم فشار خون خود را اندازه بگیرید. فاشر خون بالا علاوه بر سکته قلبی و مغزی منجر به بیماری کلیوی می شود.
- به طور منظم قند خون خود را بررسی کنید. تقریبا نصف بیماران دیابتی به بیماری کلیوی دچار می شوند. اگر دیابت دارید تحت نظر نفرولوژیست باشید.
- غذاهای سالم میل کنید. کمتر از ۵ تا ۶ گرم در روز نمک مصرف کنید. از مصرف فسد فود و غذاهایی رستورانی تا جایی که ممکن است خودداری کنید.
- سیگار نکشید
- به اندازه مایعات مصرف کنید. محققان هنوز در مورد میزان مناسب مصرف مایعات به تفاوق نرسیدهاند. این مقدار بسته به جنسیت، فعالیت روزانه، آب و هوا، بارداری و غیره بستگی دارد. حتما در بین مایعات آب هم بنوشید.
- اگر دیابت دارید، فشار خونتان بالا است، چاق هستید و یا سابقه فامیلی ابتلا به بیماری کلیه دارید، تحت نظر پزشک وضعیت سلامت کلیه خود را مداوم بررسی کنید.
