دکتر عصمت قانعی فوق تخصص کلیه
متخصص داخلی و فوق تخصص نفرولوژی

پیشگیری از سنگ کلیه با رعایت این نکات ساده

از هر ۱۰ نفر یک نفر به سنگ کلیه مبتلا می ­شود و یکی از بیماری های شایع به شمار می رود. با رعایت برخی نکات ساده پیشگیری از سنگ کلیه ممکن است.

در اینجا به چند نکته برای پیشگیری از سنگ کلیه  اشاره می شود.

هر زمان بیشتر عرق کردید، آب بیشتری بنوشید.

سونا، بدن سازی و ورزش های سنگین ممکن است برای سلامت شما مفید باشد اما ممکن است منجر به سنگ کلیه شود. از دست دادن آب از طریق عرق کردن به دلیل گرمای تابستان و یا ورزش و فعالیت منجر به تولید کمتر ادرار توسط کلیه­ ها می شود. چرا که بدن شما نیاز به مایعات دارد و تنظیم آن بر عهده کلیه های شما است. کلیه شما وقتی می بیند که بدن شما کم آب است، مایعات کمتری آب از شما دفع می کند. بنابراین هرچه بیشتر عرق می کنید، کمتر ادرار می کنید. این موضوع سبب می شود مواد معدنی که منجر به سنگ می شود بیشتر در کلیه و مجاری ادراری شما ته نشین شود، پس مواظب باشید بدنتان کم آب نشود. خیلی از محققان بر این باورند که آب آشامیدنی (H2O) بهترین ماده برای هیدراته کردن بدن است.

نوشیدن آب برای سنگ کلیه

اگزالات را با کلسیم بخورید!

هشتاد درصد از سنگ کلیه ناشی از اگزالات است. اگزالات به طور طبیعی در بسیاری از غذاها، از جمله میوه ها و سبزیجات، آجیل، غلات، حبوبات و حتی شکلات و چای یافت می شود. برخی از غذاهایی که حاوی مقادیر بالای اگزالات هستند عبارتند از بادام زمینی، ریواس، اسفناج، چغندر، شکلات. مصرف به اندازه این مواد برای سلامتی افرادی که مبتلا به سنگ های اگزالات کلسیم می شوند مفید است. تصور غلط رایج این است که قطع غذاهای غنی از اگزالات در رژیم غذایی شما به تنهایی باعث کاهش احتمال تشکیل و پیشگیری از سنگ کلیه کلسیم اگزالات خواهد شد. از نظر تئوری این موضوع درست است، اما این رویکرد از منظر سلامت عمومی هوشمندانه نیست. با این کار رنج وسیعی از مواد غذایی مفید را از رژیم غذایی خود حذف می کنیم. نکته کلیدی این است که سنگ کلیه هنگام تولید ادرار و با اتصال کلسیم به اگزالات  تشکیل می­ شود. یعنی اگر اگزالات و کلسیم جای دیگری غیر از کلیه به هم متصل شوند، احتمال ایجاد سنگ کلیه بسیار کاهش می یابد.

بنابراین برای پیشگیری از سنگ کلیه اولا آب کافی بنوشید. ثانیا غذاهای حاوی اگزالات بالا را به اندازه مصرف کنید. ثالثا غذاهای غنی از کلسیم و اگزالات را با هم بخورید. با انجام این کار، اگزالات و کلسیم قبل از اینکه در کلیه ها باعث ایجاد سنگ شوند، در معده و روده به یکدیگر متصل شده و لذا دیگر سنگ کلیه تشکیل نمی شود.

مصرف کلسیم برای کلیه

کلسیم مصرف کنید!

بعضی از مردم فکر می­ کنند که با اجتناب از کلسیم می توانند از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنند، اما دقیقا برعکس آن درست است. نکته این است که شما باید کلسیم را به همراه اگزالات مصرف کنید تا در معده و روده شما تبدیل به کلسیم اگزالات شده و از طریق دیگر از بدن شما دفع شود. کلسیم در مواد لبنی به میزان زیادی وجود دارد.

نمک کمتری مصرف کنید.

برای پیشگیری از سنگ کلیه در رژیم غذایی خود نمک (سدیم) را کاهش دهید. سدیم باعث ایجاد کلسیم در ادرار می شود. کلسیم بیش از حد در ادرار شما می تواند منجر به ایجاد سنگ کلیه شود.

لطفا به توصیه های نفرولوژیست خود (فوق تخصص کلیه) توجه کنید.

متاسفانه دفع سنگ کلیه بسیار دردناک است و اگر رعایت نکنید دوباره مجبورید این درد را تحمل کنید. لطفا توجه داشته باشید اگر داروهای تجویز شده توسط نفرولوژیست را مصرف نکنید و رژیم غذایی خود را مطابق توصیه های پزشکتان تغییر ندهید، قطعا دوباره سنگ کلیه می ­گیرید. همچنین در ادامه ممکن است دچار مشکلات کلیوی دیگری شوید. حدود ۱۵% بیماران داروهای تجویز شده توسط نفرولوژیست را مصرف نمی کنند و حدود ۴۱% آن­ها هم توصیه های غذایی آن­ها را رعایت نمی کنند. لطفا شما جزء این دسته از بیماران نباشید.

شربت آب لیمو

شربت آبلیمو و آبمیوه میل کنید.

مطالعات نشان داده اند که لیمو، شربت لیمو و دیگر آب میوه ها سیترات طبیعی دارند که برای پیشگیری از سنگ کلیه بسیار مفید است. با این وجود، آن را خیلی شیرین نکنید زیرا ممکن است خطر سنگ کلیه را افزایش دهد. برخی متخصصان معتقدند که نیترات طبیعی می تواند مانع ترکیب کلسیم با دیگر اجزاء تشکیل دهنده سنگ کلیه شود. همچنین اعتقاد بر این است که سیترات طبیعی مانع تشکیل سنگ های بزرگ در کلیه می­ شود. البته توجه کنید عوامل تشکیل سنگ کلیه متفاوت است و این موضوع برای همه سنگ ها صحیح نیست. بنابراین با نفرولوژیست خود مشورت کنید.

عوامل تشکیل سنگ کلیه

همانطور که گفتم عوامل تشکیل سنگ کلیه متفاوت است. علاوه بر سنگ های اگزالات کلسیم، یکی دیگر از انواع سنگ کلیه سنگ های اسید اوریک است. زبان، قلوه، گوشت قرمز، میگو، خرچنگ دارای غلظت بالایی از یک ترکیب شیمیایی طبیعی به نام پورین هستند. مصرف بالای پورین منجر به تولید بیشتر اسید اوریک می شود که این موضوع باعث می شود عملکرد کلیه در دفع مواد زائد دچار اختلال شود. اگر شما جزء این دسته می شوید، بیشتر میوه و سبزیجات مصرف کنید. کمتر گوشت بخورید و از نوشیدن مشروبات الکلی جدا خودداری کنید.

 

 


پرسش از دکتر