دکتر عصمت قانعی فوق تخصص کلیه
متخصص داخلی و فوق تخصص نفرولوژی

فشار خون بالا در دوران بارداری

فشار خون بالا در دوران بارداری تقریباً در ۸ تا ۱۰ درصد از بارداری ها رخ می دهد. اکثر زنان مبتلا به پرفشاری خون ناشی از بارداری از قبل مبتلا به پرفشاری خون اولیه می باشند.

فشار خون بالا در دوران بارداری می تواند اولین نشانه  باشد که مشکلی جدی در نیمه دوم بارداری و چند هفته پس از وضع حمل است. یکی از علائم تشخیصی پری- اکلامپسیا، افزایش فشار خون و وجود پروتئین در ادرار است. پری- اکلامپسیا در حدود ۵ درصد از بارداری ها رخ میدهد و علت ۱۶ درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از بارداری در سراسر جهان میباشد.

فشارخون در بارداری

پری- اکلامپسیا خطر مرگ نوزاد را  نیز دو برابر می کند. معمولاً هیچ علائمی در پری- اکلامپسیا وجود ندارد و تشخیص آن از طریق آزمایشهای معمولی انجام می گیرد. شایع ترین علائمی که در پری- اکلامپسیا بروز میکنند عبارتند از سردرد، تاری دید (اغلب بصورت مشاهده جرقه) ،استفراغ، درد و ادم ( التهاب ) در بالای معده. پری اکلامپسیا گاهی اوقات تا وضعیت تهدید کننده زندگی هم پیش می رود که به آن اکلامپسیا می گویند. اکلامپسیا یک نوع فوریت پرفشاری خون است و عوارض جدی متعددی دارد. این عوارض شامل از دست دادن بینایی، التهاب مغز، حملات تشنجی یا تشنج، نارسایی کلیه، ادم ریه و انعقاد فراگیر درون رگی (یک نوع اختلال انعقاد خون) می باشند.

فشار خون زنان حامله چقدر باید باشد؟

برای زنان باردار تغییر جزئی فشار خون طبیعی است. هورمون پروژسترون دیواره های رگ را نرم تر می کند. این موضوع سبب می شود که در سه ماه اول و سه ماه دوم  فشار خون شما کاهش یابد. اگر به مدت طولانی بایستید و یا سریع از جایتان بلند شوید، ممکن است سرتان گیج برود. فشار خون شما در اواسط بارداری کمترین میزان خود را دارد و از هفته ۲۴ بارداری دوباره شروع به افزایش می کند. اگر همه چیز خوب پیش برود، فشار خون شما چند هفته قبل از تولد نوزادتان، به میزان قبل از بارداریتان باز خواهد گشت.

عوارض فشار خون بالا در بارداری

فشار خون بالا در زنان یک مساله جدی به خصوص برای زنان دارای فشار خون بالای مزمن است. فشار خون بالای مزمن  به این معنی است که قبل از بارداری هم فشار خون بیمار بالا بوده است. فشار خون بالا در دوران بارداری خطرات مختلفی دارد، از جمله:

# کاهش جریان خون به جنین

این موضوع باعث کاهش میزان اکسیژن و مواد مغذی در کودک می شود، به طوری که باعث کاهش رشد کودک و افزایش خطر تولد کودک با وزن کم می شود.

# تولد نوزاد نارس

با این شرایط، نوزاد  پیش از موعد از رحم جدا می شود. این موضوع می تواند کودک را از اکسیژن محروم کند و باعث خونریزی شدید در مادر شود.

در برخی موارد تولد زودهنگام نوزاد برای پیشگیری از مرگ نوزاد و یا مادر ضروری است.

# بیماری قلبی عروقی بعد از حاملگی

زنان مبتلا به پره اکلامپسی ممکن است بعد از زایمان  در معرض خطر بیماری قلبی عروقی باشند، حتی اگر فشار خون آنها بعد از زایمان طبیعی باشد.

آیا با فشار خون بالا می توانم باردار شم؟

ایده آل این است که قبل از اینکه باردار شوید با پزشک خود مشورت کنید. در این صورت پزشک شما را تحت نظر می گیرد و داروهای شما را دوباره بررسی می کند. برخی داروها برای بارداری مفید نیست و می تواند به نوزاد آسیب برساند. در طول بارداری، فشار خون مزمن می تواند بدتر شود، به خصوص اگر بیمار دچار پره اکلامپسی شود. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، ممکن است عوارض مانند نارسایی قلب، تغییرات در بینایی، سکته مغزی، تشنج و مشکلات کلیوی یا کبدی ایجاد کند.

بارداری با وجود پیوند کلیه

عوامل فشار خون بالا در بارداری

به گفته موسسه ملی قلب، ریه و خون (NHLBI)، علل مختلفی باعث بالا رفتن فشار خون در دوران بارداری می شود که در ادامه امده است:

۱) اضافه وزن یا چاقی

۲) عدم تحرک کافی

۳) سیگار کشیدن

۴) مصرف مشروبات الکلی

۵) حاملگی برای اولین بار

۶) سابقه خانوادگی فشارخون مرتبط با بارداری

۷) بیش از یک قلو زایی

۸) سن (بیش از ۴۰ سال)

۹) تکنولوژی های کمکی (مانند IVF)

کنترل فشار خون بالا در بارداری

برای این کار بهتر است موارد زیر را رعایت کنید.

  • رژیم غذایی سالم مصرف کنید. در مورد رژیم غذایی خود با نفرولوژیست خود مشورت کنید.
  • داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
  • مداوم و طبق خواسته نفرولوژیست ویزیت شود تا بیماری شما تحت کنترل باشد.
  • مشروبات الکلی مصرف نکنید. سیگار نکشید.
  • مراقب افزایش وزن خود باشید.
  • مطابق نظر پزشک خود فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.

درمان فشار خون بالا در دوران بارداری

با توجه به عواملی قبلا توضیح داده شد نظیر فشار خون بالای مزمن، سن بالای ۴۰ سالگی و چاقی شما تحت نظر پزشک قرار می گیرید. فشار خون شما به همراه آزمایش ادرار و خون شما مداوم مانیتور می شود تا از ابتلا به بیماری کلیوی و آسیب به کلیه شما جلوگیری شود و یا اینکه درمان شود. اگر فشار خون شما به شدت بالا باشد، ممکن است در بیمارستان بستری شوید تا سلامت شما و نوزادتان به طور مداوم بررسی شود. اگر از قبل فشار خون بالایی داشتید، ممکن است داروهای شما تغییر کند. نکته آخر اینکه این بیماری را دست کم نگیرید چرا که ممکن است آسیب جدی و جبران ناپذیری به کلیه، کبد و قلب شما وارد کند.


پرسش از دکتر