کدام یک خطرناک تر است، کیست ساده کلیه یا کلیه پلی کیستیک؟
افرادی که کیست ساده کلیه دارند کیسه هایی در کلیه خود دارند که مایع درون کلیه داخل آن ها قرار دارد. یک یا چند کیست ممکن است در یک یا هر دو کلیه وجود داشته باشد.
علت دقیق کیست های ساده کلیه شناخته نشده است، اما با افزایش سن احتمال ابتلا به آن بیشتر می شود. کیست ساده کلیه به ندرت باعث ایجاد مشکل می شود و از بیماری کلیوی پلی کیستیک که در خانواده ها شایع است متفاوت است و می تواند جدی تر باشد.
تشخیص کیست ساده کلیه
در اغلب موارد، کیست ساده کلیه علائم ایجاد نمی کند و معمولا نیازی به درمان نیست. با این حال، در بعضی موارد، کیست های ساده کلیه می توانند بزرگ شوند و موجب درد خفیف در پشت، پهلو یا بالای شکم شوند.
این کیست ها همچنین ممکن است دچار عفونت شوند که باعث درد، تب و حساسیت می شوند. این کیست ها ممکن است بترکند که باز هم باعث درد می شوند. کیست ساده کلیه به ندرت به کلیه ها آسیب می رساند و یا توانایی عملکرد آنها را کاهش می دهد.
برای تشخیص کیست ساده کلیه معمولا از سونوگرافی، سی تی اسکن و یا MRI استفاده می کنند. آزمایش خون و ادرار هم ممکن است از شما خواسته شود تا بررسی کنند که آیا این کیست ها بر عملکرد کلیه شما تاثیر گذاشته است یا نه.
اگر این کیست ها خطری نداشت نفرولوژیست شما ممکن است این بیماری را رصد کند تا مطمئن شود که در آینده خطری نخواهد بود.
درمان کیست ساده کلیه
کیست های ساده کلیه ای که از جریان نرمال خون و یا ادرار جلوگیری می کنند ممکن است نیاز به جراحی به نام اسکلروتراپی داشته باشند. جایی که کیست با استفاده از یک سوزن دراز، با اولتراسوند هدایت می شود.
سپس کیست تخلیه و با محلول حاوی الکل پر می شود تا آن را سخت کند. اسکلروتراپی معمولا به صورت سرپایی با بی حسی موضعی انجام می شود.
اگر از این روش برای درمان استفاده شود، نیازی به گذراندن یک شب در بیمارستان نیست. اگر کیست ها بزرگتر باشند ممکن است از لاپروسکوپی استفاده شود که ممکن است یک یا دو روز در بیمارستان بستری شوید.
بنابراین کیست کلیه معمولا خطر خاصی برای کلیه و دیگر اعضای بدن ایجاد نمی کند. درد و سایر علائم ناشی از آن هم قابل کنترل است و نگرانی خاصی ندارد.
اما بیماری کلیه پلی کیستیک ارثی است و متفاوت از کیست کلیه ساده است که در ادامه صحبت هایی در مورد آن خواهیم داشت.
کلیه پلی کیستیک
بیماری کلیوی پلی کیستیک (PKD) باعث ایجاد کیست های متعدد در کلیه ها می شود. این کیست ها از مایع پر شده اند. اگر تعداد کیست ها بیش از حد شوند و یا اندازه آن ها خیلی بزرگ شوند، کلیه ها می توانند آسیب ببینند.
کیست های PKD می توانند به آرامی جای بخش بزرگی از کلیه را بگیرند و منجر به کاهش عملکرد کلیه و نارسایی کلیه شود.
بیماری PKD می تواند بر سایر اعضای بدن علاوه بر کلیه تاثیر بگذارد. افراد مبتلا به PKD ممکن است در کبد، پانکراس، طحال، تخمدانها و روده بزرگ کیست داشته باشند.
کیست ها در این اندام ها معمولا باعث مشکلات جدی نمی شوند، اما در برخی افراد ممکن است مشکلاتی به وجود بیاید. بیماری کلیوی پلی کیستیک همچنین می تواند مغز یا قلب را تحت تاثیر قرار دهد.
اگر PKD بر مغز تاثیر بگذارد، می تواند باعث ایجاد آنوریسم شود که در نهایت منجر به سکته مغزی و یا حتی مرگ می شود. بیماری PKD بر روی قلب هم می تواند مشکلات جدی ایجاد کند.
علائم بیماری کلیه پلی کیستیک
اکثر افراد تا ۳۰ یا ۴۰ سالگی علامتی ندارند. اولین علائم و نشانه های قابل توجه عبارتند از:
- درد پشت و یا پهلو
- بزرگ شدن شکم
- خون در ادرار
- عفونت مکرر مثانه و یا کلیوی
- فشار خون بالا
فشار خون بالا شایع ترین علامت PKD است. گاهی اوقات ممکن است بیماران دچار سردرد شدید شوند که این به خاطر فشار خون بالا است و یا پزشکان ممکن است فشار خون بالا را طی یک معاینه فیزیکی معمولی تشخیص دهند.
از آنجا که فشار خون بالا می تواند باعث آسیب کلیه شود، درمان آن بسیار مهم است. در واقع، درمان فشار خون بالا می تواند به کاهش یا حتی جلوگیری از نارسایی کلیه کمک کند.
لرزش یا تپش در سینه
حدود ۲۵٪ از بیماران PKD به اصطلاح دارای دریچه فلاپی در قلب هستند و ممکن است در سینه خود درد حس کنند.
این علائم تقریبا همیشه خود به خود ناپدید می شوند، اما ممکن است اولین نشانه PKD در بیماران باشد.
تشخیص بیماری کلیوی پلی کیستیک
سونوگرافی یک روش ساده، قابل اعتماد و در دسترس برای تشخیص PKD است. اگر بیمار بیشتر از ۴ سال سن داشته باشد و سونوگرافی آن نرمال باشد احتمالا PKD ندارد. ممکن است سی تی اسکن و MRI هم برای تشخیص خواسته شود. معمولا از MRI برای بررسی حجم کیست ها و بزرگی آن ها استفاده می شود.
آیا همه کسانی که بیماری کلیوی پلی کیستیک دارند دچار نارسایی کلیه می شوند؟
خیر اینگونه نیست. حدود ۵۰ درصد از افراد مبتلا به PKD نارسایی کلیه را در سن ۶۰ سالگی تجربه می کنند و حدود ۶۰ درصد از آن ها نارسایی کلیه را در سن ۷۰ سالگی دارند. افراد مبتلا به نارسایی کلیوی به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز دارند. عوامل زیر خطر ابتلا به نارسایی کلیه را افزایش می دهند از جمله:
- جنسیت مرد
- بیماران با فشار خون بالا
- بیماران مبتلا به پروتئین و خون در ادرار
- زنان با فشار خون بالا که بیش از سه بارداری داشته اند
درمان بیماری کلیوی پلی کیستیک چیست؟
تا کنون درمان قطعی برای این بیماری وجود نداشته است. گرچه برخی درمان ها برای کاهش سرعت رشد آن پیشنهاد شده است. برخی تحقیقات نوشیدن آب زیاد و اجتناب از نوشیدن نوشیدنی های حاوی کافئین را باعث کاهش رشد کیست ها می دانند.
در عین حال، بسیاری از درمان های حمایتی را می توان برای کنترل علائم، کمک به کند شدن رشد کیست ها، و کمک به جلوگیری یا کم کردن عملکرد کلیه در افراد مبتلا به PKD کمک می کند:
- کنترل دقیق فشار خون
- درمان سریع با آنتی بیوتیک در صورت عفونت مثانه یا کلیه
- دارو برای کنترل درد (با پزشک خود صحبت کنید که داروهایی که برای بیماری کلیوی مضر نیستند چه چیزهایی می تواند باشد)
- یک سبک زندگی سالم با توقف سیگار کشیدن، ورزش، کنترل وزن و کاهش مصرف نمک
- مصرف مقدار زیاد آب
- اجتناب از نوشیدنی های کافئین دار
چه کسی در معرض خطر ابتلا به PKD است؟
بیماری PKD یک اختلال ارثی است که از طریق ژن به فرزندان منتقل می شود. ژن ها می توانند احتمال ابتلا به این بیماری را نیز مشخص کنند. بنابراین بیماران مبتلا به PKD ممکن است بهتر باشد که در صورت تمایل به بچه دار شدن با یک متخصص ژنتیک مشورت کنند.
آیا زنان مبتلا به PKD می توانند باردار شوند؟
حدود هشتاد درصد زنان مبتلا به PKD بارداری موفق و بدون حادثه ای خواهد داشت. گرچه خانم هایی که فشار خون بالا دارند و عملکرد کلیه آن ها کاهش پیدا کرده اند ممکن است بیشتر با مشکلاتی در مورد خود و نوزادشان دچار شوند.
زنان مبتلا به PKD با فشار خون بالا به احتمال ۴۰٪ مبتلا به toxemia می شوند. این اختلال برای مادر و کودک خطرناک است و ممکن است ناگهان و بدون هشدار اتفاق بیفتد.
بنابراین، تمام زنان مبتلا به PKD، به ویژه کسانی که دارای فشار خون بالا هستند، باید در دوران بارداری تحت نظر پزشک خود باشند.
