چطور آزمایش کراتینین خون خود را تفسیر کنم؟
آزمایش کراتینین خون، سطح کراتینین خون را اندازه گیری می کند. سطح کراتینین خون چگونگی عملکرد کلیه را نشان خواهد داد. کراتینین یک ماده زائد است که از تجزیه ی کراتین تشکیل می شود.
در این مقاله دکتر عصمت قانعی متخصص داخلی شما را با تفسیر آزمایش کراتینین خون آشنا می کند. کلیه ها یک جفت ارگان به اندازه ی یک مشت هستند که در انتهای قفسه سینه قرار دارند، و در دو طرف ستون فقرات قرار گرفته اند.
هر کلیه دارای میلیون ها واحد کوچک فیلتر خون به نام نفرون است. نفرون ها به طور مداوم خون را از طریق یک کلافه ی بسیار کوچک از رگ های خونی به نام گلومرول تصفیه می کنند.
این ساختار، مواد زائد، آب اضافی و سایر ناخالصی ها را از خون تصفیه می کند. سموم در مثانه ذخیره و سپس از ادرار دفع می شوند.
سطح کراتینین در خون
کراتینین یکی از موادی است که کلیه ها به طور طبیعی از بدن دفع می کنند. پزشکان سطح کراتینین را در خون برای بررسی عملکرد کلیه اندازه گیری می کنند. سطح بالای کراتینین ممکن است نشان دهنده ی آسیب به کلیه و عدم عملکرد صحیح آن باشد.
آزمایش کراتینین خون معمولا همراه با چند آزمایش دیگر از جمله آزمایش نیترات اوره خون (BUN) و پانل متابولیسم پایه (BMP) یا پانل متابولیسم جامع (CMP) انجام می گیرد.
این آزمایشها همراه با آزمایشات بالینی معمول انجام می شوند تا به تشخیص بیماری های خاص و بررسی مشکلات مربوط به عملکرد کلیه شما کمک کنند.
چرا آزمایش کراتینین خون انجام می شود؟
اگر علائمی از بیماری کلیوی داشته باشید، ممکن است پزشک شما یک آزمایش کراتینین خون را برای ارزیابی میزان کراتینین خون انجام دهد. این علائم عبارتند از:
- خستگی و مشکل خواب
- از دست دادن اشتها
- تورم در صورت، مچ دست، مچ پا، یا شکم
- درد کمر در نزدیکی کلیه ها
- تغییرات در جریان ادرار و تکرر ادرار
- فشار خون بالا
- حالت تهوع
- استفراغ
مشکلات کلیوی می تواند به بیماری ها یا شرایط مختلف مرتبط باشد، از جمله:
- گلومرولونفریت، که التهاب گلومرول ها به دلیل آسیب است.
- پیلونفریت، که یک عفونت باکتریایی کلیه است.
- بیماری پروستات
- انسداد دستگاه ادراری که ممکن است به علت سنگ کلیه باشد.
- کاهش جریان خون به کلیه ها، که ممکن است ناشی از نارسایی احتقانی قلب، دیابت یا کم آبی باشد.
- مرگ سلول های کلیه به علت سوء مصرف مواد
داروهای آمینوگلیکوزیدی مانند جنتامایسین ممکن است در برخی افراد منجر به آسیب کلیه شوند. اگر شما این نوع از داروها را مصرف می کنید، پزشک می تواند به طور منظم آزمایش کراتینین خون را انجام دهد تا از سلامت کلیه ها اطمینان حاصل نماید.
چه آمادگی برای آزمایش کراتینین خون لازم است؟
برای آزمایش کراتینین خون، به آماده سازی زیادی نیاز نیست. با این حال، مهم است، در مورد هر داروی با نسخه یا بدون نسخه ای که در حال حاضر مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.
برخی از داروها ممکن است سطوح کراتینین خون را بدون ایجاد آسیب به کلیه افزایش دهند و در نتیجه ی تست اختلال ایجاد کنند. اگر داروهای زیر را مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید:
سایمتیدین
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین یا ایبوپروفن
داروهای شیمی درمانی
سفالوسپورین
پزشک ممکن است از شما بخواهد مصرف دارو را قطع یا دوز را قبل از آزمایش تنظیم کنید. همچنین در هنگام تفسیر نتایج آزمایش نیز این مورد را در نظر می گیرند.
روش آزمایش کراتینین خون
آزمایش کراتینین خون یک آزمایش ساده است که در آن کمی نمونه ی خون از شما می گیرند. در بیشتر موارد، از ورید داخل آرنج برای گرفتن نمونه خون استفاده می شود.
هنگامی که سوزن وارد می شود، ممکن است یک خراشیدگی کمی احساس کنید، اما خود تست دردناک نیست. آزمایش کراتینین خون یک روش کم خطر است. با این حال، برخی از خطرات جزئی وجود دارد که عبارتند از:
- غش کردن به دلیل دیدن خون
- سرگیجه
- درد یا قرمزی در محل ورود سوزن
- کبودی
- درد
- عفونت
هنگامی که خون کافی کشیده می شود، نمونه برای تجزیه و تحلیل به یک آزمایشگاه ارسال و نتیجه ی آزمایش چند روز بعد آماده می شود.
تفسیر آزمایش کراتینین خون
کراتینین به صورت میلی گرم در دسی لیتر خون (mg / dL) اندازه گیری می شود. افرادی که بیشتر عضلانی اند، دارای سطوح بالاتر کراتینین هستند. نتایج ممکن است بسته به سن و جنس نیز متفاوت باشد.
با این حال، به طور کلی، سطح کراتینین طبیعی در مردان ۰٫۷ تا ۱٫۳ و در زنان ۰٫۶ تا ۱٫۱ میلی گرم در دسی لیتر است. سطح کراتینین بالا در خون نشان می دهد که کلیه ها به درستی عمل نمی کنند.
بالا بودن کراتینین خون
سطوح کراتینین سرم شما ممکن است به دلایلی کمی بالا یا بالاتر از حد طبیعی باشد این دلایل عبارتند از:
- انسداد در سیستم ادراری
- رژیم پر پروتئین
- کمبود آب
- مشکلات کلیوی، مانند آسیب به کلیه یا عفونت
- کاهش جریان خون به کلیه ها به علت شوک، نارسایی احتقانی قلب یا عوارض دیابت
پایین بودن کراتین خون نشانه چیست؟
به ندرت پیش می آید سطح کراتینین پایین باشد، اما این می تواند نتیجه ی شرایط خاصی که موجب کاهش حجم عضلانی می شود، باشد و معمولا نگران کننده نیست.
مهم است به محدوده های طبیعی آزمایشگاه ها ی مختلف توجه داشته باشید چون ممکن است واحدهای نمونه گیری آنها متفاوت باشند.
شما باید همیشه نتایج آزمایشتان را برای بررسی جزئیات بیشتر به دکتر نشان دهید. و اگر به تست بیشتر و یا درمان نیاز داشته باشید، پزشک به شما اطلاع می دهد.
