دکتر عصمت قانعی فوق تخصص کلیه
متخصص داخلی و فوق تخصص نفرولوژی

فشار خون بالا در کودکان مبتلا به بیماری مزمن کلیوی

فشار خون بالا در کودکان مبتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) شایع است. در این کودکان بررسی فشار خون بالا بسیار ضروری است زیرا تشخیص زودهنگام و درمان فشار خون بالا در کودکان به کاهش احتمال عوارض کمک می کند.

زیرا تشخیص زودرس و درمان فشار خون بالا در کودکان به کاهش احتمال عوارض کمک می کند.

احتمال بروز بیماری های قلبی در بیماران مبتلا به CKD و فشار خون در سن پایین وجود دارد و احتمال اینکه بیماری کلیوی آن ها بدتر شود هم نیز هست.

بیماری مزمن کلیوی چیست؟

بیماری مزمن کلیوی یا به اختصار CKD به این معنی است که کلیه ها به دلیل برخی بیماری ها آسیب دیده اند و در عملکرد و وظایف خود دچار مشکل می شوند. کلیه ها برای حفظ سلامتی کارهای زیر را انجام می دهند.

  • مایع اضافی و مواد زائد را از بدن دفع می کنند.
  • هورمون هایی آزاد می کنند که فشار خون را کنترل کند، از کم خونی جلوگیری می کنند و به استحکام استخوان ها کمک می کنند.
  • هورمون هایی تولید می کنند که رشد نرمال را در کودکان باعث می شوند.
  • تعادل مواد شیمیایی نظیر سدیم، پتاسیم، فسفر و کلسیم را در خون حفظ می کند.
  • تعادل اسید های بدن را حفظ می کند.

بیماری مزمن کلیوی

هنگامی که کلیه ها به خوبی کار نمی کنند، مواد زائد در خون جمع می شوند و باعث نشانه هایی از جمله تورم دست و پا، تهوع و استفراغ، خستگی و اشتهای کم می شود. عوارضی مانند فشار خون بالا، کم خونی، استخوان های ضعیف، نارسایی در رشد و آسیب عصبی در نتیجه این بیماری به وجود خواهد آمد. بیماری کلیه همچنین احتمال ایجاد بیماری قلبی را افزایش می دهد. این مشکلات ممکن است به آرامی و بدون علامت در مدت زمان طولانی اتفاق بیافتد. بیماری مزمن کلیه در نهایت منجر به نارسایی کلیه می شود و نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه برای ادامه زندگی خواهد بود. تشخیص زودهنگام CKD و درمان ممکن است به جلوگیری از بدتر شدن بیماری مزمن کلیوی کمک کند.

عوامل بروز بیماری کلیوی در کودکان و بزرگسالان

در بزرگسالان، علل عمده بیماری مزمن کلیوی، دیابت و فشار خون بالا است. در حال حاضر، اینها علل اصلی بیماری کلیوی در کودکان نیستند. با این حال، دیابت و فشار خون بالا در کودکان در حال افزایش است، عمدتا به این دلیل که تعداد زیادی از کودکان دارای اضافه وزن هستند. داشتن اضافه وزن به طور قابل توجهی باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های جدی مانند دیابت، فشار خون بالا، کلسترول خون بالا و بیماری مزمن کلیوی می شود. در حال حاضر علل اصلی بیماری مزمن کلیوی در کودکان عبارتند از:

  • مشکلات در مجاری ادراری که جریان طبیعی ادرار را مسدود می کند.
  • بیماری های ارثی مانند بیماری کلیوی پلی کیستیک (PKD)، که سبب ایجاد کیسه های  پر از مایع در کلیه ها می شود و در طول زمان بزرگتر می شوند.
  • شرایطی که به واحدهای تصفیه کلیه ها (گلومرول ها) مانند FSGS آسیب می رساند.
  • سندرم HUS که یک بیماری است که بر روی خون و رگ های خونی اثر می گذارد. نارسایی کلیه ممکن است به علت آسیب به عروق خونی کوچک در کلیه ها رخ دهد. بیماری HUS ممکن است بر اندامهای دیگر مانند قلب و مغز تاثیر بگذارد.

اندازه گیری فشار خون

فشار خون چیست؟

فشار خون،  نیرویی است که خون هنگام پمپ شدن از طریق قلب به دیواره های عروق خونی  وارد  می کند. اگر این فشار بیش از حد بالا باشد، گفته می شود که بیمار فشار خون بالا دارد.

چه چیزی باعث فشار خون بالا در کودکان می شود؟

 عوامل زیر میتواند موجب فشار خون بالا در کودکان شود.

۱) اضافه وزن دارند.

۲) سابقه خانوادگی فشار خون بالا داشته باشید.

۳) بیماری مزمن کلیوی داشته باشند.

هنگامی که یک کودک دارای فشار خون بالا است، پزشک باید بیماری های کلیوی را  به عنوان یک علت احتمالی فشار خون بالا بررسی کند. در این صورت ممکن است بیمار به فوق تخصص کلیه (نفرولوژیست) ارجاع داده شود.

رابطه فشار خون بالا و بیماری مزمن کلیوی

فشار خون بالا یکی از علل اصلی بیماری مزمن کلیوی یا CKD در بزرگسالان است و در کودکان سبب بدتر شدن CKD می شود. فشار خون بالا نیز می تواند یک عارضه از بیماری کلیوی باشد. کلیه ها در حفظ  فشار خون در یک محدوده سالم نقش کلیدی ایفا می کنند.

اگر کلیه های کودک شما آسیب دیده باشند، توانایی آنها در تنظیم فشار خون کمتر می شود. در نتیجه فشار خون کودک افزایش می یابد و CKD بدتر می شود.

در این موارد تحت نظر فوق تخصص کلیه و فشار خون (نفرولوژیست) فشار خون کودک خود را تحت کنترل داشته باشید و به درمان های نفرولوژیست خود  توجه کنید.

اعداد فشار خون به چه معنا است؟

همانند بزرگسالان، فشار خون در کودکان با دو عدد خوانده می شود. عددی که بزرگتر است فشار خون سیستولیک است،  یعنی نیروی وارده خون  به رگ ها هنگامی که قلب خون را در بدن پمپاژ می کند. عدد  کوچکتر فشار خون دیاستولیک  است،  یعنی نیروی وارده خون  به رگ ها هنگامی که قلب  در حال استراحت است. فشار خون ۸۰/۱۳۰ را ۱۳۰ روی ۸۰ می خوانند.

عوارض فشارخون بالا

فشار خون بالا در کودکان چقدر است؟

فشار خون عادی در کودکان کمتر از بزرگسالان است. فشار خون با افزایش سن و وزن افزایش می یابد. فشار خون طبیعی برای کودک شما بستگی به سن، جنس و قد کودک دارد. نفرولوژیست  فشار خون کودک شما را با نمودارهایی مقایسه می کند که بر اساس جنسیت، سن و قد تنظیم شده است.

اهداف درمان فشار خون بالا در  کودکان چه چیزهایی را شامل می شود؟

اهداف درمان فشار خون بالا در کودکان عبارتند از:

  •  کاهش فشار خون
  •  جلوگیری از بدتر شدن بیماری کلیه کودک شما
  •  جلوگیری از بیماری قلبی و عروقی

چه درمان هایی برای کاهش فشار خون کودک من مورد توجه است؟

درمان فرزند شما ممکن است شامل تغییر سبک زندگی و مصرف دارو باشد. یک دکتر متخصص بیماری های کلیوی و فشار خون بالا در کودکان ، باید در مراقبت ازکودکتان به شما کمک کند.

چه تغییراتی در شیوه زندگی کودک من باید انجام شود؟

فوق تخصص کلیه و فشار خون در کودکان، ممکن است به فرزند شما موارد زیر را توصیه کند.

کم کردن وزن

اگر فرزند شما اضافه وزن داشته باشد وزن کودک باید کاهش یابد. داشتن اضافه وزن باعث می شود، کودک بیشتر به مشکلاتی نظیر دیابت و بیماری های قلبی مبتلا شود و فشار خون بالا را بدتر می کند.

اجتناب از خوردن تنقلات و نمک

کودک شما باید از خوردن نمک و تنقلاتی نظیر پفک و چیپس خودداری کند. قبل از توصیه این موضوع، فوق تخصص کلیه باید اطمینان حاصل کند، که کودک شما نوعی از بیماری کلیوی را ندارد که باعث میشود نمک بدن دفع شود.

اجتناب ازاستفاده تنباکو، کافئین و برخی داروها

به طور منظم ورزش کنید. این امر واضح است که ورزش مورد نظر باید برای سن کودک و وضعیت سلامت کودک مناسب باشد. افزایش فعالیت بدنی نه تنها باعث کاهش فشار خون می شود، بلکه می تواند به کودکانی که دارای اضافه وزن هستند، کمک کند.

ورزش در مدرسه ممکن است راه خوبی برای افزایش سطح فعالیت کودک باشد. قبل از هر برنامه ی ورزشی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید

دارو مضر برای کلیه

چه داروهایی برای فشار خون بالا در کودکان استفاده می شود؟

در تصمیم گیری درباره بهترین  دارو برای فشار خون بالا در یک کودک مبتلا به CKD،  متخصص کلیه و فشار خون موارد زیر را در نظر خواهد گرفت:

  • نوع بیماری کلیوی که کودک دارد.
  • سن و وزن کودک
  • توانایی کودک برای بلعیدن قرص

داروهای فشار خون بسیاری موجود است. بسیاری از آنها بر روی کودکان آزمایش شده اند. در میان این داروها، نفرولوژیست کودک شما، ممکن است یک نوع قرص فشار خون با عنوان ACE  و یا ARB را تجویز کند.

 مطالعات نشان داده است، که این داروها ممکن است به محافظت از عملکرد کلیه کمک کنند. اگر فرزند شما دارای دفع نمک و آب باشد، قرص های دیورتیک نیز ممکن است تجویز شوند.

سایر داروهای فشار خون مانند  کلونیدین نیز ممکن است در ترکیب با داروهای دیگر انتخاب شوند. اکثر کودکان مبتلا به فشار خون بالا و CKD بیش از یک دارو نیاز دارند.

دوز دارو که کودک شما دریافت می کند باید برای سن و وزن کودک تنظیم شود. برای انتخاب نوع درمان حتما به توصیه های نفرولوژیست کودک خود توجه کنید.

پزشک شما ممکن است آزمایش هایی نظیر GFR و میزان پروتئین در ادرار را برای کودک شما تجویز کند تا درمورد عملکرد کلیه کودک شما آگاهی پیدا کند.


پرسش از دکتر