دفع پروتئین از ادرار نشانه چیست؟

هر گاه میزان پروتئین در ادرار بیش از حد مجاز خود شود به آن پروتئینوری یا دفع پروتئین از ادرار گفته می شود. این موضوع یکی از نشانه­ های بیماری کلیوی است که معمولا برای بیماران اتفاق می ­افتد.

در این مقاله دکتر عصمت قانعی متخصص داخلی شما را با علل دفع پروتئین از ادرار آشنا می کند.

پروتئین ها یکی از اجزاء اصلی تمامی اعضای بدن ما هستند. یعنی پروتئین در ماهیچه ها، استخوان ها، موها و ناخن ها و … وجود دارد. پروتئین هایی که در خون ما هستند نیز کارهای مهمی انجام می دهند. آنها ما را از عفونت حفظ می کنند و به لخته شدن خون کمک می ­کنند.

بنابراین مهم است که سطح مناسبی از پروتئین را در بدن خود حفظ کنیم. کلیه های ما وقتی سالم هستند وظیفه انجام این کار را بر عهده دارند. اما کلیه های  آسیب دیده، ممکن است پروتئین هایی مانند آلبومین را از خون به ادرار برسانند. البته دفع پروتئین از ادرار می­ تواند به دلیل تولید بیش از حد پروتئین در بدن باشد. بنابراین اگر در آزمایش ادرار پروتئین شما زیاد باشد احتمال دارد که بیماری کلیوی داشته باشید.

چه چیزهایی احتمال ابتلا به پروتئینوری را افزایش می ­دهد؟

در کسانی که دیابت دارند و یا فشار خون بالا دارند احتمال دفع پروتئین از ادرار افزایش می­ یابد. عوامل دیگری که در ابتلا به این بیماری نقش دارند شامل:

• بیماری قلبی
• تروما
• برخی عفونت ها در بدن
• اختلالات سیستم ایمنی بدن
• سابقه خانوادگی بیماری کلیوی
• تحرک و فعالیت بدنی کم

در مورد دیابت نخستین علامت اختلال عملکرد کلیه دفع نوعی پروتئین به نام آلبومین بین ۳۰ تا ۳۰۰ میلی گرم در ۲۴ ساعت است که به آن میکروآلبومینوری می ­گویند. با کاهش بیشتر عملکرد کلیه، مقدار آلبومین موجود در ادرار افزایش می یابد و میکروآلبومینوری به ماکروالبومینوری  تبدیل می شود.

 نشانه‌های اولیه دفع پروتئین از ادرار

پروتئین زیاد در ادرار می ­تواند ادرار را کف ­آلود کند. همچنین کمبود پروتئین در بدن ممکن است باعث ورم دست، پا، شکم و یا صورت شود. البته این موارد نشانه‌های حتمی برای این مشکل نیستند و اکثرا دفع پروتپین از ادرار هیچ علامتی ندارد و فقط در آزمایش ادرار مشخص می‌شود.

وجود یا نبود گلبول‌های قرمز و گلبول‌های سفید در ادرار بیمارانی که پروتئین دفع می‌کنند، در تشخیص بیماری اهمیت دارد. در این شرایط بیماران باید به نفرولوژیست (فوق‌تخصص بیماری‌های کلیه) برای اقدامات تکمیلی مراجعه کنند.

در رژیم غذایی خود چه چیزهایی را رعایت کنیم؟

بیماران مبتلا به پروتئینوری لازم است که رژیم غذایی خود را مطابق با نظر نفرولوژیست خود کنترل کنند.

پروتئین سویا بسیار می­ تواند برای کلیه مناسب باشد. برخی تحقیقات نشان داده که فلفل قرمز می ­تواند دفع پروتئین از ادرار را کاهش دهد. همچنین سدیم را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. یعنی نمک کمتری مصرف کنید. گلوکوز بالا در خون برای کلیه مناسب نیست. غذاهای حاوی نشاسته از قبیل سیب زمینی و ذرت نیز می توانند قند خون خود را افزایش دهند. در مصرف آن­ها دقت بیشتری کنید و به اندازه مصرف کنید.

کی به نفرولوژیست مراجعه کنیم؟

پیشنهاد می ­شود و برای کنترل سلامت خود به صورت منظم آزمایش ادرار و خون داشته باشید. اگر در میزان پروتئین خون شما بیش از حد مجاز بود و یا گلوبول قرمز و سفید شما نرمال نبود خطر ابتلا به بیماری کلیوی وجود دارد. همچنین چنانچه فردی دچار علائمی نظیر پر ادراری، سوزش ادرار، تکرر ادرار و خون ادراری شد باید فورا به متخصص کلیه مراجعه کند.

مقدار نرمال پروتئین در ادرار

نسبت آلبومین (نوعی پروتئین) به کراتینین، مقدار نرمال دارد. اگر آزمون کراتینین در واحد میلی گرم در دسی لیتر (mg / dl) اندازه گیری شود و آلبومین در واحد های میکروگرم در دسی لیتر اندازه گیری شود، ۳۰ میکروگرم آلبومین در هر میلیگرم کراتینین و یا کمتر مقدار نرمال است.

علت بالا بودن پروتئین در خون

اگر کلیه شما مشکلی نداشته باشد، پروتئین زیادی در ادرار شما نخواهد بود. اما اگر کلیه شما دچار مشکل شود، پروتئین از فیلترهای  کلیه عبور کرده و در ادرار دیده می شود.

فشار خون بالا و دیابت از عوامل اصلی ایجادکننده این مشکل هستند. عوامل دیگری نظیر بیماری پری اکلامپسیا ، عفونت و یا چاقی هم می تواند باعث بالا رفتن پروتئین در ادرار شود.

دفع پروتئین در ادرار کودکان

اگر فرزند شما در کلیه، شکم و یا مجاری ادرار خود دچار عفونت شده باشد، کلیه ممکن است مقدار بیشتری نسبت به حد مجاز، پروتئین از بدن دفع کند. در این صورت فوق تخصص کلیه با بررسی سابقه خانوادگی، آزمایش خون و ادرار، سونوگرافی ، معاینه بالینی و یا در برخی موارد بیوپسی به علت ایجاد این عارضه  پی برد.

در این صورت پزشک بیماری که باعث ایجاد این عارضه شده است را درمان می کند و یا در برخی موارد بیمار ممکن است تحت عمل جراحی قرار بگیرد.

درمان دفع پروتئین از کلیه در طب سنتی

اولا دفع پروتئین از کلیه یک بیماری نیست بلکه نشانه ای از آسیب کلیه است. یعنی کلیه آسیب دیده پروتئین زیادی از بدن دفع می کند. بنابراین لازم است در رژیم غذایی خود به کلیه های خود بیشتر اهمیت دهید.

در طب چینی برخی میوه های استوایی پیشنهاد شده که ادعا می شود بر این عارضه تاثیر گذار است اما هیچ استدلال علمی برای آن ارائه نشده است.

نکته ای که مهم است تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی است که در تعالیم اسلامی هم مورد تاکید بوده است. نکاتی که به بیماران توصیه می شود، عبارتند از:

• وزن خود را کاهش دهید.
• از برنامه غذایی DASH استفاده کنید.
• ورزش کنید.
• مشروبات الکلی مصرف نکنید
• سیگار نکشید
• پتاسیم، کلسیم، منیزیم و روغن ماهی مصرف کنید.

⛔نکته: البته برای هر بیمار ممکن است رژیم غذایی متفاوت باشد و موارد بالا به طور کلی مطرح شده اند. بنابراین با نفرولوژیست خود در این مورد مشورت کنید.